Kuxkuxero
txokoaren ekarpen berria CARMINA BURANA kantataren
lehenengo mugimendua da: “O Fortuna”. Baina entzun baino lehen gauza batzuk argituko ditugu:
1. Zer da
kantata?
Kantata barroko garaian sortutako musika-forma bat da, kantatzeko musika esan nahi duena. Normalean, ahots
batentzat idatzitako musika da, hala eta guztiz ere, bat baino gehiagorentzat ere izan daiteke. Akonpainamendu instrumentalaz eta, batzuetan
ere, abesbatzaz lagunduta dago.
CARMINA BURANAren
jatorria, Erdi Aroan aurkitzen da. Garai horretako eskuidatzi bat da, 1800. urtean
Alemaniako monastegi batean topatu zena.
Monastegi bateko idatzi bat bazen, pentsa dezakegu idatzi horren gaia erlijiosoa izan beharko lukeela, hau da, Jainkoari buruz hitz egin beharko lukeela. Hala eta guztiz ere, gaia zeharo profanoa da. Olerki horietan amodioari eta ardoari buruzko gaiak aurkitzeaz gain, botereari eta elizari burla edo kritika bat egiten zaie.
Monastegi bateko idatzi bat bazen, pentsa dezakegu idatzi horren gaia erlijiosoa izan beharko lukeela, hau da, Jainkoari buruz hitz egin beharko lukeela. Hala eta guztiz ere, gaia zeharo profanoa da. Olerki horietan amodioari eta ardoari buruzko gaiak aurkitzeaz gain, botereari eta elizari burla edo kritika bat egiten zaie.
3. Zeintzuk ziren goilardoak?
Olerki profano
horiek goilardoak idatzi zituzten. Goliardoak noragabeko elizgizonak ziren,
monastegitik kanporatuak edo ihes egindakoak izan zirenak, eta haien olerkien
bidez, boteretsuen eta ahaldunen bizitza kritikatzen zuten.
4. Zeinek idatzi
zuen CARMINA BURANAko kantata?
Carl Orff konpositoreak olerki hauetatik 24 aukeratu zituen kantata
idazteko 1936. urtean. Musika-lan honek munduan ospea eman zion.
Konpositorea izateaz gain hezkuntza-musikalaren irakaslea izan zen.
5. Carl Orff-ek zer metodo asmatu zuen?
Erritmo,
mugimendu eta dantzari buruzko eskola bat sortu zuen eta gaur egungo eskola
askotan bera asmatutako musika-metodoa erabiltzen da: Orff-metodoa.
Metodo hau
ama-hizkuntzatik hasten da. Hitzen erritmotik abiatuz lehenengo erritmoak
sortzen dira; ondoren, perkusio txikiko tresnak erabiltzen dira, eta erritmo horiei
doinua gehitzen zaie plaka-instrumentuen bidez (xilofonoen eta metalofonoen bidez).
Beraz, esan dezakegu berari zor
diogula eskoletan perkusio txikikoen eta plaka-instrumentuen erabilpena.
Goazen orain Carmina Buranaren lehenengo mugimendua entzutera: O FORTUNA. Abisatzen dizuet oilo-ipurdia jarriko zaizuela!
Lehenengo bertsio honetan perkusio-jotzaileak pasada bat dira!
Mila esker maisua!!
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina
Zerbait komentatu nahi duzu?